8 Ocak 2014 Çarşamba

Orkide Topragi Hazırlama


Başarılı orkide yetiştirmenin bir diğer altın kuralı orkidenin yaşam koşullarını ve isteklerini iyi bilerek bunlara doğru cevaplar verebilmekten geçer. Orkidedoğal yaşamda çoğunlukla tropikal orman altlarında fakat ağaç üstlerin de kökleri hava da asılı şekilde yaşar (epifitik). Tropikal orman koşulları düşünüldüğün de günde bir kez yağan yağmurla bitki ıslanır. Orman altlarında yaşam sert rüzgarlardan korunaklı, yüksek nem içerikli ve güneş ışınları yapraklardan süzüldüğü için gölgedir. Orkideler üzerinde yaşadıkları ağaçların besinlerini emen parazit bitkiler değildir. Besin ağaç yarıklarına biriken organik çürüntüler, köklerin emdiği yağmur suyundan ve kuşların gübrelerinden elde edilir. Orkide bakımın da en önemli konu ise bitkinin ve köklerin yüksek nem ihtiyaçları karşılanırken kök çevresinin hava akımlarından maksimum fayda sağlaması gerekliliğidir.

Orkidenin isteklerini bilmemiz yanın da bizim orkidelere ne verebileceğimiz konusuna gelirsek işte toprak seçimin de esas püf nokta buradan başlar. Çünkü orkidelerin istekleri aynı olmasına karşın bizim orkidelere baktığımız ortamlar bir birinden çok farklıdır. Hazır saksı harçları yada satın aldığınız orkidenin saksı harcı genel kullanım amaçlı hazırlanmış saksı harçlarıdır. Ne yaşadığınız bölgenin iklim özellikleri, ne sizin bakım şartlarınız ne de bitkinin durumu düşünülmemiştir.

En iyi saksı harcını nasıl hazırlarım?

Saksı harcı hazırlamaya başlamadan önce bakım koşullarını tespit edin.

Sulama sıklığınıza dikkat edin. Sık sulama yapıyorsanız drenajı yüksek, yavaş bozulan malzemeler tercih edin.

Orkidenizin türünü öğrenin. Bazı karada yaşayan orkideler (terrestrial) her zaman nemli kalmaktan hoşlanır. Epifitik orkideler ise iki sulama arasında biraz kurumak isterler.

Bitkinizin gelişim durumunu araştırın. Genelde yetişkin bitkiler iri taneli, genç bitkiler ince taneli saksı malzemelerinden hoşlanır.

Kök durumunu inceleyin. Kalın köklü orkideler daha yüksek oksijene ihtiyaç duyarlar. Bu sebeple iri taneli malzemeler tercih edin.

İklim özelliklerinizi belirleyin. Nemli iklimlerde havalanma kapasitesi yüksek, kurak iklimlerde ise su tutma kapasitesi yüksek malzemeler tercih edin.

En iyi saksı karışımının hangisi olduğuna bitkinin karar vereceğini unutmayın. Bitkiyi gözlemleyerek gelecek yıllarda nasıl bir karışım oluşturmanız gerektiği hakkında bilgi toplayın.

Orkide toprağı nedir?

Hindistan cevizi lifi, strafor köpük ve
odun kömüründen  oluşan saksı toprağı
Orkide toprağı olarak tarif edilmesine karşın karasal orkideler dışında hiçbir orkide türünde sıradan saksı toprağı veya bahçe toprağı kullanılmaz. Orkide toprağından kasıt orkideler için özel olarak hazırlanan saksı karışımlarıdır. Genel olarak saksı harcında odun kömürü kırıntıları, sphagnum yosunu, eğrelti otu, perlit, pomza, ağaç kabukları, strafor köpükler gibi çeşitli malzemeler kullanılır.

Odun kömürü; Mangal kömürü kırıntıları hafif ve su tutma kapasitleri olan bir materyaldir. Orkide köklerine serpilmek suretiyle anti bakteriyel olarak kullanılır. Ayrıca toksik maddeleri bağlama özelliği vardır.

Hindistan cevizi lifleri (Coco peat);  Hindistan cevizi kabuklarından elde edilir. Kuru ağırlığının 8-9 katı su tutma kapasitesine sahiptir. Ağaç kabuklarından daha geç bozunan hava geçirgenliği yüksek organik bir malzeme. Kullanılmadan önce tuz içeriğinin giderildiğinden emin olunmalıdır.

Ezilmiş Şişe Mantarı; Çok hafif ve hava geçirgenliği yüksek bir malzemedir. Kolay bozunmaz. Epifitik orkideler için kullanılır.

Kompost; Organik atıkların kontrollü şartlarda bakterilerce ayrıştırılması sonucu oluşan malzeme. Bünyesinde bol miktarda humus bulundurur. Dengeli bir besleme sağladığından tercih edilir. Yalnızca karasal orkideler için kullanılır.

Pomza; Volkanik faliyetler sonucu oluşan bir tür camsı kaya. Hiç bozunmayan hava geçirgenliği yüksek su tutma kapasitesi iyi bir malzemedir.

Perlit; Hafif, bol gözenekli, iyi su tutan ve hiç bozunmayan bir malzeme. Orkide fideleri ve epifitik orkideler için kullanılır.

Ağaç Kabuğu; Yavaş ayrışan havadar bir malzemedir. Duruma göre çeşitli boyutlarda kullanılır.

Starfor Köpük; Saksı altlarında drenaj artırıcı olarak kullanılır. Bozunmaz çok hafiftir. Su ve besinleri tutmadığı için yalnız başına kullanılmaz.

Sphagnum yosunu (Sphagnum moss); Bataklıklarda yetişen bir tür yosundur. Tek başına kullanıldığı gibi karışım halinde de kullanılabilir. Hem havadar hemde çok iyi nem tutar. Nem seven orkideler bu malzeme içinde yetiştirilir. Ayrıca fideler için ve köklendirme işlemi için idealdir.

Osmunda yosunu; Osmunda eğrelti otunun kökünden meydana gelir. Yavaş bozunur. Bulması zor ve çok pahalıdır.

Orkide Toprağı Karışımı Hazırlama

Genel olarak orkidenizin durumu düşünüldüğünde orkide çabuk kuruyorsa toprak saksı veya sepet  gibi çabuk kuruyan saksılar yerine plastik saksıları tercih edin ve küçük taneli saksı karışımını kullanın. Eğer orkidenizin toprağı sulandıktan sonra çamurlaşıyorsa ve ıslaklık uzun süre gitmiyorsa toprak saksılar ve kaba taneli saksı karışımı kullanın.

Küçük taneli saksı karışımı 

Tüm orkide fideleri ve ince köklü orkideler için kullanılabilecek genel amaçlı bir orkide saksı karışımıdır.
  • 4 Ölçek Sekoya, göknar (köknar) ağacı kabukları veya hindistan cevizi kabuğu parçaları. Yaklaşık olarak parça boyutu 6mm civarın da olmalıdır.
  • 1 Ölçek odun kömürü (mangal kömürü)
  • 1 Ölçek perlit (3-6 mm)  Standart tarım perliti 1-5 mm dir. Bu sebeple elenip küçük taneler çıkarılırsa daha iyi sonuç alınır.
Orta taneli saksı karışımı 

Karışım materyallerinin ortalama tane boyutu 6-9 mm arasında olmalıdır. Yetişkin orkideler ve cattleyasphalaenopsis gibi oksijen isteği fazla orkideler için ideal bir karışımdır.
  • 4 Ölçek göknar ağacı kabuğu veya hindistan cevizi kabuğu parçaları.
  • 1 Ölçek odun kömürü
  • 1 Ölçek perlit.
Ülkemiz de göknar ormanları çok olmasına karşın ulaşılabilirlikte bazı sıkıntılar vardır. Bu sebeple bulunamayan materyaller alternatifleriyle değiştirilebilir. Perlit yoksa pomza, göknar yoksa fıstık çamı veya şişe mantarı parçaları tercih edilebilir. Kendi karışımımızı kendimiz hazırlayacak olursak taze fıstık çamı kabukları reçinesi uçana kadar en az 1 yıl bekletilmeli veya açıkta beklemiş kabuklar kullanılmalıdır. Temin edilen ağaç kabukları kullanılmadan önce 30 dakika buhar banyosuna tutulmalı veya ıslatılmış kabuklar fırında yanmayacak şekilde ısıtılarak dezenfekte edilmelidir

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder